Door: Redactie − 11/01/14, 13:32
urgent In het Sheba-ziekenhuis nabij Tel Aviv is vandaag Ariel Sharon overleden, de voormalige premier, minister en topmilitair van Israël. In functie was hij een van de meest controversiële leiders - geliefd door met name de hardliners in Israël, gehaat door de Palestijnen. Een van zijn laatste opzienbarende besluiten was de eenzijdige terugtrekking van Israëlische troepen uit de Gazastrook in 2005. Sharon is 85 jaar geworden.
Sharon lag in coma sinds 4 januari 2006, net iets meer dan 8 jaar. Hij kreeg toen een ernstige hersenbloeding. Sindsdien heeft beademingsapparatuur hem in leven gehouden. Vorige week verslechterde zijn toestand ernstig. Vitale organen hielde op te functioneren, zijn dagen waren volgens de ziekenhuisdirectie geteld. Donderdag zeiden de artsen nadrukkelijk dat de dood van de voormalig leider nabij was. De hele dag waren familieleden bij hem in het ziekenhuis. De voorbereidingen voor de staatsbegrafenis zijn vorige week al in gang gezet. Op het moment van de beroerte was Sharon premier van Israël. Direct ging toen de macht over op de toenmalige vice-premier Ehud Olmert. In april van dat jaar werd Sharon formeel uit het ambt gezet omdat hij geen enkele functie meer kon vervullen. Acht jaar lang is er niets of nauwelijks iets veranderd aan zijn situatie. Een jaar geleden herkenden de artsen nog enige hersenreactie op foto's van zijn huis en de stem van zijn zoon.
Opgeklommen tot generaalAriel Sharon, geboren in 1928 als Ariel Scheinermann in Kfar Malal, een nederzetting ten noordoosten van Tel Aviv, heeft een belangrijke stempel gedrukt op de Israëlische politiek in de 20ste eeuw. Hij maakte eerste een snelle carriére in het leger: hij werkte zich op tot generaal. Die functie bekleedde hij ook tijdens de Zesdaagse Oorlog van 1967, toen Israël zijn grondgebied uitbreidde ten koste van de Palestijnen. Deze controversiële actie heeft de spanningen tussen de Israeliërs en Palestijnen verder opgestuwd. Sharon had ook nog een belangrijke militaire functie tijdens de Yom Kippoer-oorlog van 1973, waarin Egypte en Syrië een verrassingsaanval op Israël openden. Daarna kreeg Sharon steeds meer macht in de politiek. Hij werd eind jaren zeventig militair adviseur van premier Yitzak Rabin, en daarna ook minister van Landbouw en minister van Defensie (1981-1983). In die laatste functie kreeg hij in de Arabische wereld de bijnaam 'The Butcher of Beirut' (de Slager van Beiroet): Sharon plande een inval van Libanon, teneinde de Palestijnse bevrijdingsorganisatie PLO te verzwakken. Honderden burgers kwamen hierbij om het leven.
Sabra en ShatilaZijn naam zal ook altijd verbonden blijven aan de bloedbaden in de Palestijnse vluchtelingenkampen Sabra en Shatila. Tijdens de inval in West-Beiroet had Israël deze kampen omsingeld. Toch viel op 16 september 1982 een christelijke-Libanese militie de kampen binnen en bracht daar volgens schattingen 700 tot 3500 mensen om met geweren, messen en bijlen. De slachtoffers waren veelal Palestijnse en Libanese shi' itische burgers. Na een officieel Israëlisch onderzoek werd Sharon indirect verantwoordelijk gesteld: hij zou als minister niets hebben gedaan om de slachtpartij te voorkomen. Hij had moeten kunnen weten dat de militie wraak wilde op de moord op de Libanese president Bashir Gemayel, een dag voor de genocide. Sharon trad na het verschijnen van de onderzoeksresultaten af. Hij kwam echter terug in andere kabinetten. In 2001 werd hij, als leider van de Likud-partij, gekozen tot premier. Hij stond toen inmiddels bekend als een 'havik', een van de hardliners die de Palestijnen geen eigen land of gebied gunden en de PLO als terreurorganisatie beschouwden. Hij koos eerder voor offensief dan defensief: hij stuurde troepen naar Palestijnse gebieden om leiders te doden. Hij was ook initiatiefnemer van de beruchte Westoeverbarrière (de 'muur'), een ruim 600 kilometer lange constructie die de Westelijke Jordaanover afscheidde van Israël. Volgens Sharon waren de steden zo beter beschermd tegen de Palestijnse 'terroristen'.
Roadmap to peaceDesalniettemin was Sharon ook betrokken bij vredesoverleg. Met Yasser Arafat, de leider van de Palestijnen, kwam hij overeen dat er zou moeten worden toegewerkt naar een einde aan het geweld. Zijn eigen Likud-partij besloot echter in die tijd ook dat de vorming van een Palestijnse staat onbespreekbaar was. Hij heeft nog wel meegedaan aan gesprekken over de 'road map to peace', de routekaart naar vrede. In 2005 verondonneerde hij de eenzijdige terugtrekking van Israëlische troepen uit de Gazastrook, ondanks fel verzet binnen de eigen gelederen.
Dit is een urgent artikel. Deze pagina wordt elke 5 minuten automatisch ververst.
http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2808/Israelisch-Palestijns-conflict/article/detail/3571540/2014/01/11/Ariel-Sharon-85-overleden-na-acht-jaar-coma.dhtml